"Тоогой нэрэ"
конспект урока
Автор: Цыренова Жаргалма Цырендоржиевна, учитель начальных классов, МБОУ "Сосново-Озёрская СОШ № 1", село Сосново-Озёрское, Республика Бурятия
В раздел начальное образование
Текстовая HTML-версия публикации
Цыренова Жаргалма Цырендоржиевна 1Буряадай Республикын эрдэм һуралсалай министерствэ
Яруунын аймагай эрдэм һуралсалай таһаг
З.Д. Цыдыповай нэрэмжэтэ Нарһатын нэгэдэхи дунда һургуули
Хэшээлэй конспект:
Тоогой нэрэ
Бэлдэгшэ: Цыренова Жаргалма
Цырендоржиевна,
эхин һургуулиин багша
Нарһата
Цыренова Жаргалма Цырендоржиевна 2
Хэшээлэй темэ: «Тоогой нэрэ».
1.Зорилгонууд:
а) һургалгын:
-ойлголгын:
тоогой нэрын удха шанар, илгарал, зүб бэшэлгэ, мэдүүлэл соохи үүргэ мэдэхэ.; -
практическа:
тоогой нэрэ тухай ойлгосо хэрэглэжэ шадаха, залгалтануудыень зүб бэшэхэ, асуудал табижа илгаруулха;
-шалгалтын:
багшын асуудалда зүб харюу үгэлгэ, даабаринуудые дүүргэлгэ, тест дээрэ хүдэлмэрилхэ;
б)хүгжөөлгын: х
үүгэдэй аман хэлэ хүгжэлгэ, баяжуулга, үгтэһэн материал нэгэдхэжэ шухала тобшолол гаргалга, үхибүүдэй ухаан бодолго, ухаа мэдээ болон аман ба бэшэмэл хэлэлгэ дэбжүүлгэ;
в)хүмүүжүүлгын:
2)Онол арганууд:
1.
һургалгын материал үгэлгын хэмжээгээр: хөөрэлдөөнэй, харуулгын, практическа;
2.
шэнэ материал үзэлгэдэ һурагшадай бэеэ даалгын хэмжээгээр һуурижаһан: репродуктивна, бэдэрэлгын.
3.
хүүгэдэй ухаан бодол гүйлгүүлгын хэмжээгээр: индуктивна (үзэһэн материалнуудаа хэшээлдээ нэгэдхэнэ)
3)Хэшээлэй
түхэл:
шэнэ материал үзэлгэ………………………………
4)Ойлголгын ажал ябуулгын эмхидхэлгэ:
фронтальна, групповой, парна.
5)Хэрэглэхэ хэрэгсэлнүүд
: ном, самбар, схемэ, таблица.
6)Хэшээлэй түсэб:
I.
Эмхидхэлэй үе.
II.
Дабталга.
-
хэлэлгын хубинуудые дабталга (таблица)
III. Шэнэ темэ үзэлгэ:
1)
шэнэ темэ тайлбарилга:
-
таблица, удха шанар; -мэдүүлэл зохёохо; -мэдүүлэл соохи үүргэ; -илгарал; 2) схемэ дээрэ хүдэлмэри: -юрын, бүридэлтэ;
Цыренова Жаргалма Цырендоржиевна 3 3)номоор хүдэлмэри н.30; 4)бэхижүүлгэ: -упр.368 –дахи, -дохи, дэхи залгалтануудые бэшэхэ дүрим; 5)тоонуудай тайлбари (зүб бэшэлгэ); 6) «нангин тоонууд»; 7)оньһон үгэнүүд;
IV. Хэшээлэй дүн.
V. Багшын шалгалта.
VI. Гэрэй даабари.
1 группа упр. 367 н.131; 2 группа тоогой нэрэтэй оньһон үгэнүүдые олоод бэшэхэ.
Хэшээлэй ябаса:
Хэшээлэй
шатанууд.
Багшын хүдэлмэри.
Һурагшадай
хүдэлмэри.
Эмхидхэлэ й үе. Дабталга. Хэлэлгын хубинууд. Буряад хэлэнэй хэшээл. Энэ хэшээлдэмнай айлшад ерэнхэй. Хэшээлэй эпиграф болгон Г. Чимитовай шүлэгһөө мүрнүүдыень абаабди. Үндэһэн буряад зоноймнай Үнинһөө хойшо хэлэдэг Аман үгын баялиг соо Тодо һонор удхатай Тоонууд аржын байдаг лэ. Хэлэлгын хубинууд гэһэн бүлэгөө дабтаад, саашань үргэлжэлүүлхэбди. Ямар хэлэлгын хубинуудые үзөөбди? Юумэнэй нэрэ- юумэ- хэн? юун? Тэмдэгэй нэрэ- юумэнэй шанар- ямар? Глагол- юумэнэй үйлэ- юу хэнэб? огой нэрэ- юумэнэй тоо- хэды? Юумэнэй нэрэ юу тэмдэглэнэб? Ямар асуудалда харюусанаб? Тэмдэгэй нэрэ, юумэнэй нэрэ, глагол. Юумэнэй нэрэ юумэ тэмдэглэнэ; хэн? юун? гэһэн
Цыренова Жаргалма Цырендоржиевна 4 Даабари: Шалгалта: 2 даабари: комментирова на хүдэлмэри Тэмдэгэй нэрэ…? Глагол…? 1.Үгтэһэн үгэнүүдые дүрбэн бүлэг болгожо хубаан бэшэгты. Тиихэдээ дүрбэдэхи бүлэгтөө танигдаагүй хэлэлгын хубияа бэшэхэт. Таабари, хөөрэхэ, онтохон, табадахи, үльгэр, түргэн, ном, арбан, уншаа, бодобо, дүрбэдэхи, бэрхэ, хурса, найман, баян. .Юумэнэй нэрэнүүдые нэрлэн уншагты. Баримталагты. Тэмдэгэй нэрэ…. Глагол … . Ходол гурбан хэлэлгын хубинуудые бэшэдэг байгаабди. Дүрбэдэхи хэлэлгын хуби тоогой нэрэ болобо. -Эдэ үгэдүүд юу тэмдэглэнэб? -Ямар асуудалда харюусанаб? -Тоо тэмдэглэбэл ямар хэлэлгын хуби гэжэ һананабта? Дүрим. Тон зүб, Хэшээлэй темэ: «Тоогой нэрэ » Ямар хэшээлэй зорилгонууд гээшэб?
Мэдэхэ:
тоогой нэрын удха шанар, илгарал, зүб бэшэлгэ, мэдүүлэл соохи үүргэ.
Шадаха:
тоогой нэрэ оложо, илгажа, зүб бэшэхэ, хэрэглэхэ. Үгэнүүдые хэрэглэн мэдүүлэлнүүдые зохёогты. Сэсэг арбан ном уншаа. Асуудал юумэнэй нэрэһээ табигдана: ном- юумэнэй нэрэ- арбан- юумэнэй тоо харуулна; мэдүүлэл соо ушарлагша болоно. Бата дүрбэдэхи таабари тааба. асуудалда харюусана Таабари, онтохон, үльгэр, ном. Түргэн, бэрхэ, хурса, баян. Таана, хөөрэхэ, уншаа, бодобо. Тоо тэмдэглэнэ. Хэды? Тогой нэрэ Юумэнэй тоо. Мэдүүлэл ехэ үзэгөөр эхилнэ. э – э; а – а; һубарил у – а; тааралдал б л м р
Цыренова Жаргалма Цырендоржиевна 5 Таблица: 2) Ород хэлээр 3) н 130 номоор 4)Бэхижүүлгэ: самбарта арадань Энэ мэдүүлэл соо тоогой нэрэ юу тэмдэглэнэб? Юумэнэй дугаарлал тэмдэглэдэг.
Дугаарлал порядок
Тоо гү? Асуудал? Мэдүүлэл соо ушарлагша.
Имя числительное.
Количественные Порядковые Количество предметов Порядок предметов Сколько? Который?
Простые Составные Сложные
Тоогой нэрэ.
Тоолоһон Дугаарлаһан Юумэнэй тоо Юумэнэй дугаарлал Хэды? Хэдыдэхи?
Юрын
(1 үгэ)
Бүридэлтэ
(2-3 үгэнүүд) Гурбан Арбан гурбан Номоор дүрим шалгаха. Упр.368 н.131 Эдэ тоогой нэрэнүүдые тоолоһон ба дугаарлаһан гэжэ илгаад, юрын тоогой нэрэ дээрэ
ю
бэшэхэ; бүридэлтэ –
б
бэшэхэ. Комментированна хүдэлмэри Тоолоһон Дугаарлаһан Дүшэн гурба зуудахи Табин зургаа зургаадахи Далан гурба гушадахи Наян долоон ерэдэхи Жаран зургаан дүшэн долоодохи Гурбан дүшэн гурбадахи Хорин табан хоридохи Ямар ушарта –дахи, -дохи, -дэхи гэһэн залгалтанууд хашалганай хойно тодо бэшэ аялган бэшэгдэдэггүй Хэн? Сэсэг – нэрлүүлэгшэ. Тоо Хэдыдэхи? Н.30 уншаха Комментированн а ажал
Цыренова Жаргалма Цырендоржиевна 6 5.Тоонуудай нэрын тайлбари. Тобшолол. 6.Нангин тоонууд. Шүлэг Даабари 7.Оньһон үгэ- бэшэгдэнэб? …о… -дохи; …э… -дэхи; …а… -дахи Юу мэдэхэ, шадаха болобобди? Үшөө нэгэ дүримтэй танилсабабди. Тоонуудай нэрэ бүхэниие арад зон тайлбарилан, ямар нэгэ удха шанартай байдаг гэжэ тоолодог юм. Гурбан – гурав это слово означало сплетение, гүрэбэ (үһэ гүрэхэ), ташуур гүрэхэ. Дүрбэн – түрэбэ – родилось. Табан – родившееся существо, действие или бодол түрэбэ, өөрынгөө хуби заяа табисууртай, таба – табиха, «табисуур» - «судьба». Зургаан (зургаа, яргоо, жоргоо, жаргоо) урданай үндэһэн «ярг» жарг «жаргал» гэжэ үгэ бии болоно – «счастье». Судьба «5» должна привести к счастью «6». Тоолоһон тоогой нэрэһээ дугаарлаһан тоогой нэрэ бии болгоходоо һүүлшын тогтууригүй н хашалган унадаг. Буряад зон тоонуудые аман хэлэ соогоо яажа хэрэглэнэб? Тоо бүхэн нэгэ удхатай байдаг.Хэды тоо нэгэ шүлэг соо орооб, анхарагты. 3, 7, 9, 33. Тоолоһон юрын тоогой нэрэ – тоолоһон бүридэмэл – дугаарлаһан бүридэмэл болгохо (гурбан алхам хэхэ). Гурбан (т ю) – хорин гурба (т б) – хорин гурбадахи (д б) Т ю - т б – д б Долоон юһэн гушан гурба (анхаралаа табигты) Нэгэдэхи алхам хэгдэнхэй Шалгаха. Не имей сто рублей, Үгын һуури соо э аялганай байхада –дэхи гэһэн залгалта абадаг. Илгажа, бэшэжэ һурабабди. Гурбан+дахи= гурбадахи табан+дахи= табадахи зургаан+дахи= зургаадахи
Цыренова Жаргалма Цырендоржиевна 7 нүүд . IV.Дүн. Таблица даб- таха. V.Шалгалта. VI.Гэрэй даабари. А имей сто друзей.
Мэдэхэ:
тоогой нэрын удха шанар, илгарал, зүб бэшэлгэ, мэдүүлэл соохи үүргэ.
Шадаха:
тоогой нэрэ оложо, илгажа, зүб бэшэхэ, хэрэглэхэ. Тест. 1 гр. 367 упр н 131 2 гр. Тоогой нэрэтэй оньһон үгэнүүдые олоод бэшэхэ. Зүб бэ
В раздел начальное образование